Өткенге оралу
ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ
Орталық ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің қолдауымен « Қарағанды облысында «бір терезе» қағидаты бойынша үкіметтік емес ұйымдарды қолдау үшін азаматтық орталықты ұйымдастыру және дамыту «мемлекеттік гранты шеңберінде «азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ қаржыландырылады
Жақсыдан үйренейік. Табыс тарихы.
Қарағанды облысының үкіметтік емес ұйымдары жетістігінің ойдан тыс оқиғасы.
Н.Красникова
Өткенге оралу
Бұл оқиға табыс туралы емес, табандылық, адалдық және бүкіл өмірдің ісіне айналған іске адалдық туралы және өз тарихын, өлкесін, Отанын қалай сүю керек екендігі жайлы болмақ!
Мұхаметжанов Жұмағазының ата-анасы және қазақтың көп балалы отбасынан шыққан 9 баласы тоқсаныншы жылдардың басында Қытайдан тарихи отанына оралды. Бөтен елде сақталған қазақ халқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары, бұл отбасында тек естелік ретінде ғана қалып қоймай, діңгегін мықтап бойға сіңіре білген, өйткені әрбірдәстүр бұлжытпай сақталған. Сондықтан бүгінгі күні бұл отбасының барлық мүшелері осы ұлы мұраны белсенді насихаттаушы және сақтаушы болып табылады.
Жұмағазы білімі бойынша дене шынықтыру мұғалімі. Ұлттық күрес пен спорттық ойындардың барлық түрлерін жақсы біледі. Садақ ату және дартстан спорт шебері. Әр түрлі республикалық және халықаралық жарыстардың бірнеше дүркін жеңімпазы. Екі спорт шеберін, халықаралық жарыстардың жеңімпаздары мен спартакиадаларын тәрбиеледі және он шақты разрядты жаттықтыруды жалғастыруда. Айта кетерлігі, Жұмағазының барлық жаттығулары мен жарыстарға қатысуы өз садақтарында және өз қолымен жабдықталған тирде өткізіледі.
- Үлгі тұтар тұлға, садақ ату ұлттық спорт түрі екенін тарихи дәлелдейді. Бір қолға садақ, екіншісіне – жебе ұстайды. Ал беліне қорамсақ ілінеді. Бұл ұлттық игілік пен ұлттық спорт түрі екеніне тағы да көз жеткізуге болады емес пе?- деп Жұмағазы күдіктенгендерді сендіре түсті.
Оның «садақ пен дартс ату федерациясы» ұйымы бірнеше жылдан бері Қарағанды облысының ең табысты және белсенді жұмыс істейтін үкіметтік емес ұйымдар ондығынан шықпай келе жатыр.
Халықаралық жарыстарға қатысу сирек кездесетін, өте қымбат спорт түрі - құстарды тәрбиелеу және аң аулау - ителгіні және бүркітті насихаттаумен айналысу идеясын тудыруға әсер етті.
- Құстарды жаттықтыру да оңай емес. Бұл жерде құс пен құсбегісінің шыдамдылығы мен түсіністігі қажет, - дейді Жұмағазы.- Қазір елімізде құстар аз. Бірақ бұл істе көп құстың болуы да міндет емес. Біздің міндетіміз аң аулау емес, біздің ата-бабаларымыз мұны қалай жасағанын көрсету. Қалай өмір сүргенін, қандай дәстүрлер, әдет-ғұрыптар болды. Біздің ата-бабаларымыздың күнделікті тұрмысы мен еңбегі қандай болды деген сұрақтарға жауап алу.
Идея керемет. Баға жетпес. Балқаш демалатын туристерді өзіне тартады. Толассыз қозғалыстың, оның ішінде халықаралық қозғалыстардың жолында тұр. Балқаш көлінің жағасына этноқалашық салса, онда әрбір жолсерік даланың қарапайым өмірімен танысып, бауырсақ пісіріп, жүнмен немесе терімен жұмыс істеп, домбыраның қоңыр дауысын тыңдап, киіз үйде түнеп, ал таңертең Ұлы Сары-Арқаға аңға шығып, садақ атып көрер еді... Бұл идеяның астарында тек насихат пен тәрбие ғана емес, экономикалық мән жатыр.
Жаңа 2020 жылдың басында Жұмағазы осы идея шеңберінде жаңа ұйым құрады: «Алмас Кылыш 2030» жеке қоры. Жаңа ұйымның міндеті : «Ата-бабаларымыздың еңбек, демалыс, ойын-сауық үдерісін тарту арқылы қазақ халқының тарихи және мәдени құндылықтарын насихаттау».
Алғыс айту күні, 2020 жылдың 1 наурызында, жаңа ұйым ерекше турнир өткізді: аңшылық тұқымды иттердің жарысы. Бұл құспен және садақпен аң аулау көрінісіне тағы бір қосымша, өйткені аңшылық иттерінің тұқымы «тазы» өзіне назар аудартуды талап етеді.
Анықтама: «Тазы немесе қазақ борзаясы, түркімен борзаясы, ортаазиялық борзая, — ашық дала және шөл жерлерде қарусыз , атпен аң аулауға арналған Шығыс топтағы аңшы иттердің сирек түрі.
Тазылар Араб салюкиларының жақын туысы болып табылады, ол бірнеше мың жыл бұрын пайда болған көне Таяу Шығыс абориген тұқымдарының бірі болып саналады. Қазақстанның оңтүстігінде біздің дәуірімізге дейінгі 10-12 мыңжылдықтармен белгіленген жартастағы суреттер (петроглифтер) табылды. Иттер өте жоғары бағаланып, жергілікті көшпелі халықтардың құрметіне ие болды, өйткені олардың өмір салтына барынша бейімделген және аптап ыстық пен сусыз шөлдердің экстремалды жағдайларында жұмыс істей алатын еді.
Орта Азия тазысы тек Өзбекстанда, Түркменияда және Қазақстанда ғана таралған, Ресейде олар өте сирек кездеседі. Тұқым өте аз (шамамен 300 түр) және жойылу шегінде тұр.
Тазылар тек қана көргіштігімен ғана емес, сонымен қатар тамаша иіс сезгіштігімен ерекшеленетін аңшы иттер ретінде пайдаланылады. Қалған иттерден айырмашылығы, олар аңды ізімен іздестіріп, ізіне алады. Ерекше қасиеттері бар жануар қарусыз, жиі аңшылық құстармен (сұңқарлар, бүркіттер және т.б.) жұптасып аң аулауға қатысады. Олжаға Түлкі, қоян, суыр, борсық, шибөрі, еліктер, бөкен, ал оқта-текте тіпті, қасқырларды да алады.»
Осындай жарыстар Қарағанды облысында алғаш рет өткізілді. Жарысқа «тазы» тұқымының 40-қа жуық иттері және басқа аң аулау тұқымдарының 87-і жиналды. Оның ішінде сирек кездесетін: орыс тазысы, түрікмен салюкилары және т.б. Қонақтар Нұрсұлтан, Қарағанды, Алматы қалаларынан, Қарағанды облысының аудандарынан жиналды. Тіпті жақын шетел, Қырғызстаннан бір топ адам келді.
Жарысқа зауытшылар ғана емес, кинологтар, ит көрмелері мен жарыстардың халықаралық төрешілер қауымдастығының өкілдері де қатысты. Іріктеуден өткен және қатаң кастингтен өткен жеңімпаздарға 30-ға жуық төлқұжаттар мен осы сирек кездесетін тұқымға жататындығы туралы куәліктер берілді. Бұл олардың көп болғанын білдіреді.
Ал, жарыс жеңімпаздары Қарағанды қаласының қатысушылары Захарова Анна Юрьевна және оның Джек атты төбеті болды . Жеңімпаздарды құттықтаймыз!
Айтпақшы, іс-шараларды өткізуге бюджеттік қаражат бөлінбеген. Барлық шығындарды демеуші өзі көтерген.
#cisc2020 #qogamgov